احتمالا برخی از ما اظهارات مادربزرگ خود در خصوص اطلاع از زمان وقوع طوفان را به‌خاطر داریم. در آن زمان این افراد ادعا می‌کردند که وقوع طوفان را با استخوان‌های بدن خود احساس می‌کنند. اکنون به‌نظر می‌رسد که باورهای آن‌ها به اندازه تصورات ما با واقعیت فاصله نداشته است. تغییرات فشار هوا موجب وقوع طوفان و تغییر الگوهای آب‌وهوا شده و بدن انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این میان بسیاری از افراد نسبت به تاثیرات این پدیده حساس‌تر هستند.
اگرچه از تغییر فشار جوی به‌عنوان عامل احتمالی بروز بسیاری از مشکلات نظیر تغییر فشار خون یا افزایش دردهای مفصلی یاد شده است؛ اما نسبت دادن قطعی این تحولات به تغییرات فشار هوا امری بسیار دشوار است. تغییر بسیاری از فاکتورهای اتمسفری دیگر نظیر دما، بارش، سرعت و جهت وزش باد نیز غالبا با تحولات آب‌وهوایی همراه خواهند بود.
آیا شما هنگام بروز طوفان دچار سردردهای میگرنی می‌شوید؟
با تغییرات فشار جوی کماکان بخش قابل‌توجهی از افراد با علائم آن مواجه می‌شوند. در ادامه به بررسی برخی تاثیرات احتمالی تغییر فشار هوا بر بدن انسان می‌پردازیم:
سردرد
دکتر متیو فینک؛ متخصص مغز و اعصاب در بیمارستان Presbyterian نیویورک و مرکز پزشکی Weill Cornell طی مصاحبه‌ای با نشریه نیویورک تایمز توضیح داد که پایین بودن فشار هوا موجب بروز اختلاف فشار میان اتمسفر و هوای موجود در سینوس‌ها شده و احتمالا باعث بروز سردرد یا حالت میگرنی خواهد شد. هنگامی‌که سینوس‌ها بنا بر هر دلیلی دچار احتقان یا گرفتگی شوند؛ این مشکل نیز تشدید می‌شود.
طی یک مطالعه تحقیقاتی منتشر شده در ژورنال Internal Medicine، محققان از بیماران مبتلا به میگرن درخواست کردند تا سوابق سردردهای خود طی دوره زمانی ۱ ساله را ثبت نمایند. پس از مقایسه این اطلاعات با سوابق ثبت شده توسط ایستگاه هواشناسی مجاور پیرامون تغییرات فشار جوی مشخص شد که میان کاهش فشار اتمسفر، مدت و زمان شروع سردردهای میگرنی ارتباط مستقیم وجود دارد. گزارش آن‌ها به این جمع‌بندی رسید که “تغییر فشار هوا می‌تواند به‌عنوان یکی از فاکتورهای تشدیدکننده سردردهای میگرنی قلمداد شود.”
درد مفاصل
محققان مرکز پزشکی Tufts-New England در شهر بوستون، ۲۰۰ بیمار مبتلا به آرتروز زانو را مورد بررسی قرار دادند و متوجه وجود ارتباط میان تغییرات فشار هوا و دمای محیط با شدت درد در زانو شدند. دلیل تاثیر کاهش فشار هوا بر تشدید دردهای مفصلی و آرتروز هنوز روشن نشده است؛ اما برخی مطالعات تحقیقاتی نظیر نمونه فوق، وجود چنین رابطه‌ای را موردتائید قرار می‌دهند. دلیل چنین سناریویی احتمالا این است که تغییر فشار جوی بر ویسکوزیته مایع موجود در کیسه‌های مفصلی تاثیر گذاشته یا موجب شکل‌گیری پاسخ‌های درد در اعصاب منتهی به مفصل می‌شود. به‌هرحال سال‌ها پیش بسیاری از مادربزرگ‌ها اعلام کردند که با نزدیک شدن طوفان، برخی افراد به دردهای مفصلی مبتلا می‌شوند.
فشار خون
این فاکتور همانند نام خود کاملا گویا است. خون از طریق فشار سیستماتیک ایجاد شده توسط قلب در بدن انسان جابه‌جا می‌شود. لذا تاثیر تغییرات فشار هوای اطراف بر نوسان فشار خون امری کاملا منطقی به‌نظر می‌رسد. بر اساس اظهارات یک دکتر بیومترولوژی با نام جنیفر وانوس، کاهش فشار هوا موجب کاهش فشار خون انسان می‌شود. این پدیده موجب بروز حالاتی نظیر احساس سرگیجه یا حتی تاری دید در برخی افراد خواهد شد.
در فصل زمستان، فشار خون انسان معمولا بالاتر است؛ چرا که کاهش دمای هوا موجب باریک‌تر شدن رگ‌های خونی می‌شود. بدین‌ترتیب حرکت خون از میان رگ‌ها و شریان‌های باریک‌تر نیازمند افزایش فشار خون است.
یک دکتر داروساز با نام Sheldon G.Sheps طی یادداشتی در نشریه MayoClinic اعلام کرد «در کنار هوای سرد، تغییر ناگهانی الگوهای آب‌وهوایی نظیر جبهه هوا یا طوفان نیز احتمالا بر فشار خون انسان تاثیر می‌گذارد. واکنش بدن و رگ‌های خونی آن در برابر تغییرات ناگهانی رطوبت، فشار اتمسفری، هوای ابری یا وزش باد نیز احتمالا تا حد زیادی مشابه با رفتار آن‌ها در هوای سرد خواهد بود. نوسان فشار خون ناشی از تغییرات جوی در افرادی با سن ۶۵ سال و بالاتر بیشتر مشاهده می‌شود.»
با این‌حال یک مطالعه تحقیقاتی انجام شده توسط موسسه American Journal of Hypertension موفق به کشف هیچ‌گونه ارتباط معناداری میان نوسانات فشار خون و فشار هوا نشد.