همیشه مهاجرت و دلایل آن در جامعه و بهویژه جوانان اهمیت داشته است. یک گونه از مهاجرت، ترک کشور توسط دانشجویان برای ادامه تحصیل در دانشگاهها و کشورهای دیگر است.
شاید دوست داشته باشید بفهمید چه تعداد دانشجوی ایرانی در خارج از کشور داریم یا اینکه این دانشجویان بیشتر کدام کشور را برای مقصد انتخاب کردند.
به نگاهی به آمار مهاجرت دانشجویان کل جهان در سیستم رصدخانه مهاجرت میتوان آمار جالبی استخراج کرد.
جمعیت کل دانشجویان جهان در سال ۲۰۱۶ حدود ۲۱۶ میلیون نفر بوده است که ۸.۴ میلیون نفر آنها مهاجر و دانشجوی بینالمللی هستند.
عمدهترین مقصد دانشجویان بینالمللی در فاصله سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۷ دو کشور امریکا و بریتانیا بوده است ولی در سالهای اخیر مقاصدی مانند کانادا، چین و روسیه به این فهرست افزوده شده است.
در دنیا، سه کشور چین، هند و کره جنوبی در فاصله سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۷ بیشترین دانشجوی مهاجر را به سایر نقاط دنیا داشتهاند.
کاهش مهاجرتهای دانشجویی در سالهای اخیر
تعداد دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در خارج از کشور در سال ۲۰۱۷ بیش از ۵۰ هزار دانشجو بوده است. اما نکته مهم اینکه مقصد اصلی این دانشجویان سه کشور امریکا، کانادا و ترکیه بوده است.
از سوی دیگر، اصلیترین کشورهای دانشجوفرست به ایران ۴ کشور سوریه، عراق، افغانستان و لبنان بودند.
ایران در سال ۲۰۱۱ رتبه ۱۲ را در میان کشورهای دانشجوفرست به سایر نقاط جهان داشته ولی در سال ۲۰۱۷ این رتبه به جایگاه ۲۰ تنزل یافته است.
نرخ رشد تعداد دانشجویان خارج از کشور ایران هم نسبت به گذشته ۴ درصد است که در مقایسه با کشورهای همسایهای مانند عربستان و پاکستان بسیار پایین است. عربستان رشدی ۷۴ درصدی و پاکستان رشدی ۳۳ درصدی در اعزام دانشجو به خارج از کشور دارا هستند.
این کاهش مهاجرت دانشجویان ایرانی به خارج از کشور میتواند دلایل مختلفی مانند عدم توانایی تامین مالی و امکانات مهاجرت، بهبود علمی دانشگاهی ایرانی یا پایین آمدن ارزش تحصیل در خارج از کشور یا اهداف بزرگ گذشته است.
اما یک سوال مهم، چند درصد دانشجویان ایرانی که از کشور برای ادامه تحصیل خارج میروند؛ دوباره به ایران برمیگردند؟ متاسفانه آماری درباره این موضوع نداریم ولی شواهد نشان میدهد درصد پایینی به کشور بازگشته و دانش خود را در خاک کشورشان به خدمت میگیرند.
در واقع، بیشتر دانشجویانی که ایران را ترک میکنند؛ ترجیح میدهند در کشور مقصد و محل تحصیل خود جذب بازار کار شده و زندگی کنند یا از سوی سیستمهای آموزشی و کاربردی کشورهای مقصد استعدادیابی شده و شرایط برای ادامه زندگی آنها مهیا میشود.