زنجبیل یکی از سالم‌ترین و خوش‌طعم‌ترین ادویه‌های خوراکی دنیا محسوب می‌شود. ترکیبات مغذی موجود در زنجبیل برای سلامت مغز و بدن بسیار مفید هستند. خواص متعدد این ماده غذایی توسط مطالعات علمی متعدد به اثبات رسیده است. در ادامه به بررسی ۸ خاصیت منحصربه‌فرد زنجبیل می‌پردازیم:
- خواص دارویی
کشور چین به‌عنوان زادگاه زنجبیل شناخته می‌شود. گیاه زنجبیل همراه با زردچوبه و هل در یک خانواده قرار دارند. ریزوم (قسمت زیرزمینی ساقه) زنجبیل در طب سنتی و به‌عنوان ادویه مورد استفاده قرار می‌گیرد. زنجبیل دارای ماده‌ای شیمیایی موسوم به گینگرول است. این ماده نه‌تنها به هضم آسان‌تر غذا، کاهش حالت تهوع، درمان آنفولانزا و سرماخوردگی کمک می‌کند؛ بلکه دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی قدرتمند است.
زنجبیل در رفع اشکال مختلف حالت تهوع به ویژه انواع صبحگاهی آن‌ها بسیار کارآمد است. بدین‌ترتیب این ماده برای رفع حالت تهوع و استفراغ در بیماران سرطانی تحت شیمی‌درمانی و زنان باردار نیز مفید خواهد بود.
اگرچه زنجبیل به‌عنوان یک ادویه بی‌خطر قلمداد می‌شود؛ اما به عقیده برخی افراد، مصرف بیش‌ازاندازه آن توسط زنان باردار ریسک سقط جنین را افزایش می‌دهد. البته این موضوع هنوز به لحاظ علمی ثابت نشده است.
- کاهش درد ناشی از اسپاسم عضلانی
مطالعات اخیر نشان داده که زنجبیل در تسکین دردهای عضلانی ناشی از فعالیت‌های ورزشی موثر است. مصرف روزانه ۲ گرم زنجبیل برای مدت ۱۱ روز، دردهای عضلانی وزنه‌برداران را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد.
- کاهش التهابات رماتیسمی و آرتروز مفاصل
آرتروز یک بیماری تخریب‌کننده مفاصل است که موجب بروز درد و سفت‌شدگی مفاصل می‌شود. بر اساس مطالعه میدانی صورت گرفته روی ۲۴۷ بیمار مبتلا به آرتروز، افراد مصرف‌کننده عصاره زنجبیل دچار دردهای خفیف‌تری بوده و به داروی کمتری احتیاج داشتند. بعلاوه قرار دادن ماسک حاوی زنجبیل، دارچین و روغن کنجد بر روی مفاصل به کاهش درد و سفتی موضع کمک می‌کند.
- کاهش قند خون و بهبود عملکرد قلب
این حوزه تحقیقاتی اگرچه نسبتا جدید است؛ اما زنجبیل احتمالا نقش یک خوراکی ضد دیابت را ایفا می‌کند. مطالعه صورت گرفته روی ۴۱ بیمار مبتلا به دیابت تیپ ۲ در سال ۲۰۱۵ نشان داد که مصرف روزانه ۲ گرم پودر زنجبیل، میزان قند خون ناشتا را ۱۲ درصد کاهش می‌دهد. بعلاوه این ماده، شاخص HbA1c (میزان قند خون در بلندمدت) را به میزان چشمگیری بهبود داد؛ به گونه‌ای که ظرف مدت ۱۲ هفته این شاخص حدودا ۱۰ درصد کاهش یافت.
بعلاوه مصرف زنجبیل طی این دوره، کاهش ۲۸ درصدی شاخص ApoB/ApoA-I و کاهش ۲۳ درصدی عوامل مولد لیپوپروتئین‌های اکسید شده را در پی داشت. این فاکتورها به‌عنوان عوامل اساسی بروز بیماری‌های قلبی شناخته می‌شوند.
- درمان سوءهاضمه مزمن
دردهای مکرر در بخش فوقانی معده از مهم‌ترین علائم سوءهاضمه مزمن به‌شمار می‌رود. بر اساس باور عمومی، تاخیر در اجابت مزاج اصلی‌ترین عامل سوءهاضمه است. زنجبیل سرعت فرآیند تخلیه معده را افزایش می‌دهد. مصرف زنجبیل پس از خوردن سوپ، زمان تخلیه معده را بین ۱۲ تا ۱۶ دقیقه کاهش خواهد داد. بررسی انجام شده روی ۲۴ فرد سالم نشان داد که خوردن ۱٫۲ گرم پودر زنجبیل پیش از صرف غذا، سرعت تخلیه معده را ۵۰ درصد افزایش می‌دهد.
- کاهش کلسترول خون
مقادیر بالای لیپوپروتئین LDL (کلسترول بد خون) ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. تنوع موادغذایی دریافتی در تنظیم میزان LDL خون نقش بسزایی دارد. بررسی ۸۵ فرد دارای کلسترول بالا طی مدت ۴۵ روز نشان داد که مصرف روزانه ۳ گرم پودر زنجبیل، اکثر فاکتورهای مولد کلسترول را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد. ارزیابی میزان تاثیر زنجبیل بر کلسترول خون موش‌های صحرایی نشان داد که این ماده تا حدودی مشابه داروی آتروواستاتین عمل می‌کند.
هر دو پژوهش فوق از تاثیر مثبت زنجبیل در کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید خون حکایت دارند.
- خاصیت ضد سرطانی
سرطان یک بیماری بسیار جدی است که با تکثیر بی‌رویه سلول‌های غیرطبیعی بدن شناخته می‌شود. زنجبیل دارای ماده‌ای موسوم به ۶-گینگرول است. مصرف روزانه ۲ گرم زنجبیل در کاهش التهابات روده بزرگ موثر است. بعلاوه برخی شواهد محدود از تاثیر حفاظتی این ماده در برابر سرطان‌های لوزالمعده، سینه و تخمدان حکایت دارند.
- بهبود عملکرد مغز و پیشگیری از آلزایمر
استرس اکسیداتیو و التهاب مزمن می‌توانند روند پیری را تسریع نمایند. این ۲ فاکتور به‌عنوان اصلی‌ترین عوامل بروز آلزایمر و کاهش قوه شناختی در افراد مسن شناخته می‌شوند.
برخی مطالعات انجام شده روی حیوانات نشان می‌دهند که آنتی‌اکسیدا‌ن‌ها و ترکیبات زیستی فعال موجود در زنجبیل قادر به مهار پاسخ‌های التهابی مغز خواهند بود. بعلاوه بر اساس برخی شواهد موجود، مصرف زنجبیل به تقویت قوه حافظه در افراد میانسال کمک می‌کند. همچنین این ماده از پیشرفت بیماری زوال عقل بر اثر افزایش سن جلوگیری خواهد کرد.
- افزایش مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها
گینگرول موجود در زنجبیل به کاهش خطر عفونت‌ها در بدن کمک می‌کند. این ماده در کنترل باکتری‌های دهانی و درمان بیماری‌های التهابی لثه بسیار موثر است. همچنین مصرف زنجبیل تازه در کنترل ویروس RSV (یک عامل شایع عفونت‌های تنفسی) نیز مفید واقع می‌شود.