افراد برای خاتمه دادن جدل‌ها و رویارویی‌ها تاکتیک‌های مختلفی به کار می‌گیرند، که نقطه مشترک اکثرشان «اندازه و سن» است. برای مثال، قلدرهای مدرسه به «بزرگ» بودن شهره هستند و از قد و قامت‌شان برای چزاندن بچه‌های نحیف و ضعیف بهره می‌برند. مثال نزدیک‌تر به بحث ما به مشاجره زوجین درباره کوتاه‌ترین مسیر برای رسیدن به مقصد مربوط می‌شود؛ یعنی وقتی مرد می‌گوید: «معلومه من درست میگم! مردا مغز بزرگتری دارن».
واقعیت امر این است که مردان به نسبت زنان مغز بزرگتری دارند. میانگین وزن مغز انسان ۱۲۰۰ گرم است که حدود ۲ درصد از وزن بدن را تشکیل می‌دهد. با این حال، با در نظر گرفتن نسبت وزن کلی بدن مردان و زنان، می‌توان گفت که مغز مردان ۱۰۰ گرم از مغز زنان سنگین‌تر است.
حال سؤالی تکراری و قدیمی پیش می‌آید: «آیا به راستی اندازه اهمیت دارد؟»
در نگاه اول به نظر می‌رسد واقعا اندازه مهم باشد، چراکه ما انسان‌ها برای این که خودمان را از اجداد پیشین متمایز کنیم، ادعا می‌کنیم که مغز بزرگتری داریم. اما اگر بزرگ‌تر بودن شاخصه مهمی باشد، این بدان معنی است که ما فقط کمی باهوش‌تر از گراز دریایی هستیم که وزن مغزش ۱۱۰۰ گرم است، یا باید خیلی کم‌هوش‌تر از نهنگ عنبر باشیم که مغزش ۷۷۰۰ گرم وزن دارد.
در این مقاله قصد داریم این مسئله را بررسی کنیم که: آیا این اندازه مغز است که مهم است یا این که میزان استفاده از آن اهمیت دارد؟.
اندازه مغز را تا حدودی ژنتیک تعیین می‌کند. در مطالعاتی که روی دوقلوهای همسان (دارای ژن‌های یکسان) و دوقلوهای غیرهمسان (دارای حدود ۵۰درصد ژن‌های یکسان) صورت گرفت، میزان همسانی اندازه مغزها در گروه اول بیش‌تر بود. عصب‌شناسان هم‌چنان در حال کشف رموز مغز هستند و هنوز همه ژن‌های فعال در مغز شناخته نشده‌اند. با این حال، می‌توان در مورد چندتای آن‌ها اظهار نظر کرد.
محققان دانشکده پزشکی هاروارد با بررسی موش‌ها، توانستند یک از ژن‌های دخیل در اندازه مغز را شناسایی کنند. هنگامی که میزان ژنِ «بتا-کتانین» را در موش‌ها افزایش می‌دادند، اندازه مغز آن‌ها دوبرابر شده و فعالیت بخش قشر مغز بیش‌تر می‌شد. قشر مغز انسان مرکز هوش و زبان است و همان چیزی است که انسان‌ها را از دیگر گونه‌ها متمایز می‌کند. این قسمت به ما توانایی ایجاد و ابراز افکار را داده و ما را از گونه‌هایی که ممکن است مغز بزرگتری نسبت به ما داشته باشند جدا می‌کند. از این رو، درست است که وزن مغز نهنگ عنبر ۷۷۰۰ گرم است اما عمده فعالیت آن صرف تکان دادن جثه عظیمش در آب می‌شود. ( مغز انسان )
ادامه دارد…